top of page
Zdjęcie autoraFundacja Stop Hejterom

Nastolatki 3.0 - czyli o tym, jak mało wiemy o naszych dzieciach w sieci

Raport "Nastolatki 3.0" czytaliśmy kilkukrotnie. Czytaliśmy jako rodzice, czytaliśmy jako Fundacja, czytaliśmy jako ludzie ciekawi świata. I za każdym razem po lekturze zapadało milczenie. Bardzo ciężko jest skomentować wyniki przedstawione w raporcie. Czy one są smutne? Czy alarmujące? Czy dokładnie takie, jakich powinniśmy się spodziewać funkcjonując we współczesnym świecie, offline i online, z nastolatkami, na różnych płaszczyznach komunikacyjnych? Chyba nie mamy odpowiedzi na te pytania - niemniej jednak czujemy ogromną potrzebę przytoczenia tego raportu (nie pierwszy raz) i powiedzenia: "Ludzie! (= Rodzice, Nauczyciele, Sąsiedzi, Wszyscy). Przeczytajcie to! Pochylcie się nad tym. Choć na chwilę...



Większość z Państwa zapewne wie, że cytowany raport jest opublikowaną w 2023 roku piątą edycją badania realizowanego przez Thinkstat, zespół badania opinii działający w NASK, sfinansowany w ramach programu Ogólnopolska Sieć Edukacyjna (OSE). Ta edycja poświęcona została w szczególności mediom społecznościowym, które są nieodłączną częścią świata każdego nastolatka. Nie chcą odbierać Państwo przyjemności (przerażenia) związanego z lekturą raportu, przytoczymy tylko niektóre wnioski:


  • nastolatki korzystają z internetu w dni powszednie średnio 5 godzin i 36 minut;

  • aktywność nastolatków w dni wolne od zajęć szkolnych koncentruje się głównie na cyberprzestrzeni i wynosi średnio 6 godzin i 16 minut;

  • 16,2% nastolatków, deklaruje, że nie jest w stanie wytrzymać bez mediów społecznościowych dłużej niż godzinę;

  • średnio 15% nastolatków deklaruje, że korzysta z telefonu w trakcie bezpośredniej rozmowy z rodzicami lub opiekunami. Blisko 30% korzysta z telefonu w trakcie bezpośredniej rozmowy ze znajomymi, koleżankami i kolegami;

  • ponad dwie trzecie młodych internautów (68,4%) twierdzi, że w internecie problemem jest mowa nienawiści. Zwiększa się wśród nastolatków poczucie, że osoby, które obrażają w internecie, są bezkarne;

  • niemal połowa młodych ludzi spotyka się w internecie z sytuacjami kiedy ich znajomi są atakowani i wyzywani (44,6%). Z ośmieszaniem i poniżaniem kogoś w sieci zetknął się co trzeci nastolatek (ośmieszanie – 33,2%, poniżanie 29,6%);

  • kiedy nastolatki doświadczają przemocy najczęściej nie reagują i nikomu o tym nie mówią. Bierność w sytuacjach doświadczania przemocy w sieci wzrasta w stosunku do poprzednich lat. Tylko co dwudziesty nastolatek decyduje się zgłosić problem z przemocą online nauczycielowi czy psychologowi/pedagogowi. 40% ofiar przemocy internetowej nie zgłasza problemu, nie szuka pomocy, nie informuje o zdarzeniu nikogo.

  • co czwarty nastolatek nie jest w stanie określić, czy sytuacje, które obserwuje w internecie, są formą przemocy;

  • wygląd fizyczny jest najczęściej wskazywanym przez nastolatki (51%) powodem przemocy online;

  • nastolatki doświadczają cyberprzemocy. Co trzecia osoba była wyzywana, a blisko co czwarta ośmieszana i poniżana. Jednocześnie zmienia się kultura zachowania i wypowiedzi w internecie i blisko 18% młodzieży nie jest w stanie określić, czy dane aktywności to przemoc wobec nich, czy nie;

  • tylko co trzeci nastolatek ma świadomość, że to on sam ponosi odpowiedzialność za swoje bezpieczeństwo w internecie;


Jednocześnie świadomość w/w zjawisk wśród rodziców i opiekunów, jest niska.


  • nastolatki korzystają z internetu w godzinach wieczornych bez wiedzy rodziców. Co piąty nastolatek korzysta z internetu w godzinach nocnych, czego świadomych jest niespełna 2% rodziców;

  • korzystanie ze smartfona i internetu stało się tak powszechne, że rodzice nie zauważają nawet, kiedy ich dzieci są aktywne w internecie podczas wykonywania innych czynności;

  • połowa młodych ludzi twierdzi, że jest online podczas posiłków, ale potwierdza to tylko co czwarty rodzic;

  • rodzice częściej deklarują późniejszy start samodzielnego użytkowania internetu czy posiadania urządzenia na własność przez ich dzieci niż sami podopieczni;

  • rodzice mają małą świadomość doświadczenia przemocy online przez ich dzieci - tu statystyki są szczególnie alarmujące. Rodzice nie mają pełnego obrazu sytuacji agresywnych w internecie, które dotyczą ich dzieci, nie znają też powodów tych ataków.

  • co czwarty nastolatek, który spotkał się z dorosłą osobą poznaną w internecie, nie poinformował nikogo, z czego chłopcy nie informują częściej niż dziewczynki. W nieinformowaniu przodują uczniowie szkół podstawowych (co trzeci nastolatek, który się spotkał z dorosłą osobą poznaną w sieci, nie poinformował o tym nikogo);

  • co dwudziesty nastolatek przyznaje, że zdarzyło mu się wysłać swoje półnagie zdjęcia, ale tylko 1% rodziców jest świadomy takiej aktywności ich nastoletnich dzieci;

  • nastolatki oglądają tzw. "patostreamy" dwa razy częściej, niż przypuszczają ich rodzice;

  • zdaniem dużej części nastolatków dostęp do nielegalnych źródeł kultury czy też produktów, które nie są legalnie dostępne na polskim rynku, nie stanowi problemu. Zdecydowana większość jest przekonana, że nielegalny dostęp do treści kultury (filmy, muzyka) jest łatwy (79% odpowiedzi zdecydowanie tak/raczej tak);

  • trzech na dziesięciu nastolatków w ostatnim roku wzięło udział w wyzwaniu, w którym mogło dojść do narażenia życia lub zdrowia fizycznego/psychicznego – ich samych lub innych osób. Tym czasem wiedza rodziców w zakresie wyzwań internetowych podejmowanych przez nastolatków jest niewielka. Prawie 90% rodziców uważa, że ich dzieci nie podejmują internetowych challenge’ów.

  • rodzice często nie są świadomi tego, jakie treści publikują ich dzieci online. Jedynymi obszarami, w którym jest zgodność wskazań między rodzicami a nastolatkami, jest udostępnianie informacji o miejscach odwiedzanych przez młodzież oraz publikowanie stworzonych przez nastolatków grafik, obrazów, rysunków;

  • rodzice znacznie nie doszacowują czasu spędzonego przez młodzież w mediach społecznościowych – wskazują prawie 3 godziny krótszy czas aktywności ich dzieci na tego typu platformach niż deklarują to same nastolatki;

  • Zdecydowana większość rodziców, tj. 74,6%, wskazuje na skuteczność swoich działań kontrolujących treści internetowe, do których dostęp mają ich dzieci. Natomiast znacznie mniejszy odsetek nastolatków, tj. 38,9%, podziela podobne przekonanie.


Przytoczona wyżej problematyka funkcjonowania młodzieży w środowisku internetowym to tak szeroki temat, że nie będziemy go szerzej komentować w tym artykule. Większość wniosków z raportu przyprawiła nas o ból głowy (za co serdecznie dziękujemy Autorom raportu) - ale jednocześnie dała nam poczucie ważności prowadzonej przez nas misji edukacyjnej. Nie potrafimy przejść obojętnie wobec wymienionych faktów. Jednocześnie jednym z najbardziej alarmujących wniosków jest ten, że młodzież zatraca zdolność odróżnienia zachowań przemocowych od akceptowalnych, a 40% ofiar mowy nienawiści nie zgłasza jej nikomu i nie prosi o pomoc, będąc jednocześnie bardzo bezbronną społecznością, w okresie dorastania, kształtowania tożsamości i związanej z tym wrażliwości psychologicznej. Tej tematyce poświęcimy odrębny artykuł.




13 wyświetleń0 komentarzy

Ostatnie posty

Zobacz wszystkie

Comments


bottom of page